Pisarzy poszczególnych ocenia podług tego, jaki motyw tej spowiedzi generalnej szczególnie się u nich uwydatnił. Dzieje ekspresjonizmu w polskiej krytyce i nauce o literaturze to zresztą temat wymagający osobnego omówienia. Pobożne i współczujące słowa księdza napełniały czułością jego proste poczciwe serce, przenikało go jakieś ciepło nadziei. Nie dziwię się jego uznaniu dla prozy w Cudach podanej. Bukacki wprost się tego wszystkiego nie spodziewał i na nic podobnego nie liczył. Piętka zaś, powolny Żmudzin, tak był pewien swego pana, że najmniejsza troska nie zasępiła jego oblicza, owszem, ujrzawszy pędzącego Hamdiego począł sobie śpiewać narodową piosenkę: Oj ty durna, durna piesa, Szak to idzie wiłka z lesa, Czemu jemu zagibujesz, Kiedy jemu nie zdołujesz Tamci zaś zwarli się w środku pola, wśród dwóch z dala patrzących szeregów.
nadziewarka - Połaniecki począł ją ze złości bawić, ale, spoglądając od czasu do czasu na świeżą twarz i niebieskie oczy Maryni, mówił sobie w duchu: „Żebyś też choć słowo dobre dała ty… ty, bezlitosna…” I złościł się coraz bardziej, a gdy panna Krasławska wymówiła raz: „meme” zamiast „mama”, spytał jej szorstko: — Kto taki „Meme” zaś wyładowywała cały zapas swych wiadomości, a raczej domysłów o samobójstwie Płoszowskiego.
Okrutna walka przeciągała się dłużej nad zwykłą miarę. Lud albo panowie wznoszą księstwo stosownie do przewagi jednej lub drugiej partii. Modlitwa rabiego Chaniny za chorych O rabim Chaninie ben Dosa opowiadają, że zwykł był modlić się za chorych. Zastała rodzice: Matka przy ogniu siedzi, wkoło służebnice, I lekuchnym wrzecionem krasną wełnę skręca; Z ojcem zbiegła się w progu; właśnie go książęca Walna rada wzywała, i szedł zasiąść w radzie; Zabiegła mu i w uszy taką prośbę kładzie: „Dobry tato, każ dla mnie zaprząc wóz, a długi, Z wartkimi koły; pilno mi jechać do strugi Prać bieliznę; bo tyle już jej się zebrało Wszak i tobie przystoi bieliznę mieć białą, Gdy siadasz w zgromadzeniu dostojnych Feaków. Wśród tych dialogów Brzozowskiego, tak pewnym scharakteryzowaniem postaci, jak okadzeniem dyskusji w określonym miejscu, wyróżnia się rozmowa o Fryderyku Nietzschem. Więc postanowił zamilczeć. — Każdy z nich stanąć chce przed jego obliczem, By chłonąć z ust króla słowa mądrości. Łatwiejże po wsiach z babami wojować… Godni rycerze… Ani słowa… Nic to Nagroda ich nie minie… Po czym wziął drugi list, ale zaledwie nań okiem rzucił, twarz rozjaśniła mu się uśmiechem triumfu i radości. Wprawdzie niejednokrotnie wydawało mu się, że cała jej istota dyszy czymś wyzywającym go. 29 Czerwca Depesza od Śniatyńskiego nadeszła — i, oto com w niej znalazł: „Wszystko na nic — zbierz siły i ruszaj w świat”. Dzidy i muszkiety poruszały się z taką dokładnością, jakby żelazne władały nimi ręce, krzyki wojenne rozlegały się tak gromko, jakby z najzdrowszych wychodziły piersi — i szli naprzód, by piersią o pierś uderzyć.
Powrócił dość chmurny do swojej Rzeki, która nie pakowała się nigdy i nie odlatywała na zimowe leże. Obecność dzieci powinna łączyć małżeństwo na zawsze, ale nie musi to być zaporą dla innych przeżyć miłosnych. Gdy pani Wąsowska rozmawiając po drodze ze znajomymi weszła z Ochockim do salonu, zobaczyła już pannę Izabelę siedzącą w towarzystwie Molinariego. To właśnie sprawiało ów nastrój uroczysty. Arystyp lubował się w tym, aby wszędzie żyć jako obcy: Me si fata meis paterentur ducere vitam Auspiciis. Tegoż jeszcze wieczora Marynia, żegnając się z Połanieckim, spytała: — Czy mi pan nie odmówi jednej rzeczy — Co tylko pani rozkaże.
Bo że ta mistyka — nie waham się jej nazwać mistyką — istnieje, nie ulega wątpliwości. Czasy, wróciwszy, zastał niespokojne; wojsko do związku szło, na Ukrainie bunty trwały — od wschodniej ściany nie gasł pożar. — Coś ty znalazł, Szczurku — spytał Kret, trzymając się wciąż za łapkę. Próżno się złożą, próżno sztychów nadstawią, tamci łamią szable, przewracają ludzi i konie. Mówiąc tak, robiła minkę, którą sama z siebie zmieniała w pocałunek. Więc keryks dał cytarę Femiowi do ręki, Co umiał najsławniejsze wywodzić piosenki; A choć mu wobec gachów śpiewać się nie chciało, Brząknął w struny i dumę zanucił wspaniałą. Dlaczego — Uważam to za zbędne, bo jeśli moje dzieci będą pobożne i uczciwe, to Bóg ich z pewnością nie opuści. Na widok tego wspaniałego korowodu król i jego dworzanie, jego słudzy i zebrane tłumy ludzi nie mogli ochłonąć ze zdumienia. Szafa miała tak jasne szyby i w ogóle była tak kunsztownie zrobiona, że wszystko w niej wyglądało jeszcze ładniej niż w ręce. Dwa lata tu siedzę, Jakąż bitwę widziałem z chłopami o miedzę Nasza wyprawa przecież krwi rozlanie wróży. — No i cóż — A nic Jużci tęga jest krzyżacka piechota i ćwiczona godnie, ale to są woły, a nasi Czesi wilcy.
Księżna spojrzała na Fabrycego. Z tego samego papieru, na którym wygotował wyrok potępienia za cudzołóstwo, sędzia obrywa kawałek, aby na nim skreślić bilecik do żony swego kolegi. Schowane dzieci żydowskie usłyszawszy płacz, zaczynały również płakać, czym zdradzały swoją kryjówkę. Lecz obawy jego były płonne, a niebezpieczeństwo nie tak wielkie, jak się rozkochanemu rycerzowi zdawało. Na odchodnym król zapytał go, czy ma jeszcze jakieś życzenie. Nie pora była jeszcze na głośne wybuchy, więc siadł w milczeniu przy jej łóżku. Dante zasiadający w najwyższej magistraturze Rzeczypospolitej Florenckiej niedługo cieszył się jej pozornym pokojem; hydra stronnictw politycznych przez czas jakiś milczkiem pełzająca, podniosła śmiało głowę. — Ejże nie spełnicie waszej groźby. Na tem skończyła się rozmowa, po której Litka przez kilka następnych dni była milcząca, tylko jeszcze uporczywiej, niż przedtem, wpatrywała się w Marynię. Zbrojni rzucili się na niego, podnieśli, ale już leciał im przez ręce. Dotychczas nie miał pojęcia, co to jest głód. jak najlepiej jechać do chorwacji
Kiedy im rzekłem, że skoro ich obu widzę, to mi się zdaje, żem już w domu, a nie na obczyźnie między poganami, mówi pan Zachnowicz: — Dobrze powiadasz, bo, wierę, jakbyś doma był.
Wytwarzałem jakieś oczywiste rozumowania, które tego dowodziły. Obracanie się w świecie niezmiernie przyczynia jasności sądowi człowieka. Ale uraza, malująca się na jej obliczu pospołu z osłupieniem, ulotniła się w mgnieniu oka, jej miejsce zajął zaś posępny grymas uśmiechu, lepkiego od wyniosłej litości i stoickiej ironii, jaką wydzielał podrażniony gruczoł miłości własnej dla zagojenia zadanych mu ran. Ipsi animi, magni refert, quali in corpore locati sint: multa enim e corpore existunt, quae acuant mentem; multa quae obtundant. Niebo i ziemia płaczą. Na Zachód, na Zachód, do ziemi sprawiedliwych. Ona to miałaby przedewszystkiem książki, czasopisma i wszelkie źródła nowe. Jeżeli przedstawiona władzom przez Pana propozycja zostanie przyjęta, otrzymam odpowiedź chyba bezpośrednio od Zarządu. Nie słyszę, co mówi dalej naczelnik, rusza tylko wargami jak ryba, widzę i słyszę tylko siedemdziesięciu sześciu, tylko. Skąd to nieprzeparte i niczem niepohamowane dążenie ludzi do dobra Czasem, począwszy snuć nić z tego kłębka, dochodzę bardzo daleko. — Znajoma twoja — Oczywiście.